Wat ik nu ga vertellen gaat over mijn broer. Over mijn broer Jonatan Leeuwenhart. Het is bijna een sprookje vind ik, het lijkt ook een heel klein beetje op een spookverhaal, en toch is het allemaal waar. Maar behalve Jonatan en ik, is er vast niemand anders die dat weet.

Dit zijn de eerste zinnen van mijn lievelingsboek Gebroeders Leeuwenhart van Astrid Lindgren. Het is geen vrolijk kinderboek. Sterker nog, het gaat over afscheid nemen en de dood. Is het onderwerp van de dood al zo ongrijpbaar voor volwassenen maar voor kinderen nog letterlijk zoveel verder dan ongrijpbaar. Maar de manier van vertellen maakte dat het een soort van veilig was en dat het goed kwam. Angst voor het ongrijpbare en haast onmogelijk vreselijke maakte plaats voor een soort van berusting bij me. Hoe dan ook, het kwam altijd goed. En ja, dat is toch wat sprookjes deden, hoe erg het ook was? Het kwam altijd weer goed.

Hoe bijzonder dat iemand een boek kan schrijven dat zoveel betekent voor een ander. Zijn of haar kijk op een situatie kan doen laten veranderen. Hoe heerlijk is het om jezelf in een boek te verliezen. De werkelijkheid te laten voor wat het is en op te gaan in de fantasie van een ander en daarbij je eigen fantasie te gebruiken? Tot je een personage bent in het verhaal en letterlijk in het verhaal zit.

Mijn liefde voor het lezen gaat ver terug. Zeker nu ik net jarig ben geweest, is het letterlijk nog verder terug. Terug naar mijn kleutertijd. De tijd dat ik nog niet kon lezen en gefrustreerd was als mijn vader in zijn stoel de krant zat te lezen. De frustratie van de letters die ik wel zag maar er verder niets mee kon. Als een onwetende in een andere wereld stond ik aan de zijlijn.

In de eerste klas leerde ik als een razende lezen en schrijven. Als een spons nam ik het op en begaf me snel naar de bibliotheek om nog meer tot me te kunnen nemen. Als dochter van een Scandinavische moeder vond ik de boeken van Pippi Langkous schrijfster Astrid Lindgren helemaal het einde. Ik kon me makkelijk verplaatsen in de natuur waar de kinderen veelal in speelden. Emil van de Hazelhoeve, Bolderburen, Mio mijn Mio, Karlsson van het dak en Ronja de Roversdochter. Ik verslond ze. Op zomeravonden in bed onopgemerkt omdat er geen lampje aan hoefde. In de winter met mijn leeslampje verstopt onder de dekens. Uren en uren tot ik letterlijk mijn ogen niet open kon houden.

Gebroeders Leeuwenhart kwam op mijn pad toen we eenmaal verhuisd waren en ik naar een andere bibliotheek ging. Elke vrije vrijdagmiddag ging ik op de fiets naar mijn vertrouwde bieb. De grote zware deur bij de ingang maakte me al blij. De medewerksters van de bieb die er jaar in jaar uit werkte en volgens mij alle boeken moeten hebben gelezen, waren haast een onderdeel van het meubilair. Ze waren de bieb.

De grote houten trap naar boven met z’n krakende treden en brede, glad gelakte trapleuning, vond ik naast de boeken het pareltje van het oude pand. Ik kende iedere kraak van iedere tree van deze majestueuze trap naar boven. Daar waar de kinderafdeling was. Het fijnst was het als de bieb net open was en er nog niemand was. De boeken waren dan even van mij alleen net als de ruimte. Mijn ogen gleden over de ruggen van de boeken in het rek terwijl mijn neus zich vertrouwd maakte met de geur van papier, inkt en een oud pand.

Mijn buik maakte sprongen als er een boek was die ik heel graag wilde lezen. Als een kind zo blij (ok, dit gevoel had ik ook bij de Jamin) ging ik met mijn buit uren later weer naar beneden. Wederom genietend van mijn trap doch geërgerd bij tegenliggers zodat ik de binnenste trapleuning niet kon aanraken. Bij de balie beneden mocht ik mijn buit laten stempelen voor 3 hele weken. Ook al was ik er vaak de week daarna alweer, het idee dat ik deze pareltjes zo lang mee mocht nemen, maakte me intens gelukkig. Gauw trappend naar huis om me uren te verliezen in een heel andere wereld.

Gebroeders Leeuwenhart heb ik met veel herinneringen en plezier voorgelezen aan mijn oudste dochter. Het boek had ik via Marktplaats gevonden in de originele oude versie van 1975. Alsof het zo moest zijn, kwam het boek van een vrouw die veel te vroeg haar innig geliefde zus heeft verloren. Net zoals dat bij de hoofdpersonen in Gebroeders Leeuwenhart is gegaan. Het boek is ons daarom nog dierbaarder en ook Malin heeft het boek in haar hart gesloten.

Onze gezamenlijke liefde voor boeken brengt ons bij de vele mooie boekwinkels die Nederland gelukkig nog rijk is. Een boek is voelen, ruiken en beleven. De voorpret van het kopen is haast nog fijner dan het hebben. Want hebben, dat willen we! Het liefst een hele boekenkast vol. En het aller-, allerliefst zo’n vet grote boekenkast met een trappetje. Het is een droom, een heerlijke droom. Net als haar droom om schrijfster te worden. Dan is het weer mijn droom om haar boek naast Gebroeders Leeuwenhart in mijn kast te hebben. Het cirkeltje is dan rond.

Het is een nieuw kalenderjaar. Het is 2017 voor het komende hele jaar. De 6 is een 7 geworden na 366 dagen, 52 weken, 12 maanden en dus een heel jaar.

Ik houd niet van oneven. Oneven betekent onbalans. En daar is nou juist net teveel van. In het dagelijkse leven en in de wereld. Ik houd ook niet van de 7. Voor velen onder ons een geluksgetal maar ik vind het een oneven, zielig, alleenstaand stokje op een wankel puntje wat elk moment kan omvallen. Geen sterke basis. En dan de uitspraak. Zegt de één zeuven, zegt de ander zéven. Wat uiteindelijk weer gezever geeft.

Het oneven jaar start ook met mijn verjaardag en dus een nieuwe leeftijd. Gelukkig wel in een even getal. En wat voor eentje. Eentje met dubbele even cijfers. Onomkeerbaar en dubbel dubbel even. Dit jaar ben ik gezegend met het prachtige 44. Twee even cijfers die, als je ze bij elkaar optelt, ook weer een even getal vormen. De prachtige, ronde, stabiele en zelfs oneindige 8. Máár dat foefje valt gelukkig ook te gebruiken bij de 17 van 2017. Als je de 1 en 7 optelt, kom je óók op die prachtige 8. Denken in mogelijkheden dus. Of jezelf voor de gek houden met iets wat totaal onbelangrijk is. Dat dan weer wel.

Oneven of even. De balans wordt vaak letterlijk opgemaakt aan het begin van het jaar. Voornemens met gezonder eten, afvallen, meer tijd voor elkaar vrij maken, stoppen met roken, bewuster leven. Balans tussen het drukke gezinsleven, drukte op het werk en ergens een momentje voor jezelf. Ondanks de grauwe, mistige maand januari die allesbehalve verandering uitlokt en uitnodigt, is het deze maand dat we fris, fruitig en vooral krachtig uit de comfortzone willen stappen.  En het daarmee juist heel anders willen gaan doen.

Behoorlijk tegen de natuur in als je het aan mij vraagt. De natuur bereidt zich in stilte en rust voor op de bloei en de kracht van de lente. Dieren doen hun winterslaap en alles staat op een laag pitje. De winterkost is zwaar en voedzaam. De nachten zijn lang en de dagen kort zonder veel zonneschijn. En juist bedenken wij weer dat het een nieuw jaar is en dat we dus nu alles krachtig om moeten gaan gooien. De boel maakbaar naar ons hand willen zitten. Letterlijk tegen de natuur in.

Waarom niet massaal op 21 maart het roer omgooien? Met de kracht en bloei van de natuur meegaan met meer dagelijks licht, energie en lichte kost om dit haalbaar te maken? Oh nee, we moeten dan weer zo snel mogelijk in shape zijn voor de zomer om ons getrainde lijf zonder handles en zachte buik in bikini te hullen. Tja wellicht dé reden dat veel voornemens zo snel sneuvelen? We zitten in het verkeerde seizoen de boel om te gooien! Maar ja, de kracht van gewoonte en comfortzone is immers groot. Het reptielenbrein opnieuw programmeren is niet zomaar gebeurd. Een kwestie van tijd dus. En vooral de juiste tijd. Toch lijkt het of we juist díe tijd nou weer niet hebben. Maar willen we ondertussen niet allemaal zo graag meegaan met onze tijd? ‘Ja natuurlijk!’, roepen we dan. Alles behálve NATUURlijk als je het mij vraagt.

Ach het zijn zomaar wat overpeinzingen van een verse 44 jarige. Wellicht gevalletje midlife (wie zegt dat ik in het midden zit?) of midwife, wie zal het zeggen. De balans opnieuw opmakend van mijn leven. Tussen wat is, wat moet en ik graag zou willen. Peinzend terwijl ondertussen buiten de wind de wolken harder voorbij laat razen, de kat zich spinnend uitrolt voor de warme kachel ondanks zijn dikke vacht en mijn vingers tevreden over mijn toetsenbord gaan met een vers kopje kamillethee binnen handbereik.

Balans is spontaan zo dichterbij natuurlijker dan je denkt. Vooral niet buiten jezelf te vinden en te zoeken. Het is er al. Het is alleen een kwestie van kijken door écht te zien, horen door te écht te luisteren, voelen door écht te ervaren, beleven door écht te leven. Meebewegen met dat wat er is zonder verzet tegen dat wat er niet is.

Het is zoals het is.

Het is de dag nadat. De dag nadat er wederom een vreselijk aanslag is gepleegd. Vol afschuw maar vooral voor ongeloof lees ik de berichten terwijl ik ondertussen de radio uit doe.

The most wonderful time of the year past niet bij wat ik lees en de beelden die ik zie. Was een vrachtwagen altijd een vervoermiddel voor goederen bestuurd door bijzondere mensen die urenlang op de weg zitten, is dit wederom een wapen geworden. Een onderdeel van ons dagelijks leven dat nu letterlijk en figuurlijk een zwart schrikbeeld is geworden.

Een kerstboom met lichtjes steekt door het voorruit van de vrachtwagen die nu een monstertruck is. Hoe ongelofelijk tegenstrijdig kan dit zijn. Een man die zijn werk doet, op weg is naar huis waar zijn gezin op hem wacht, wordt plotseling van het leven beroofd. Beroofd om zo nog meer te mensenlevens te beroven. Onschuldige mensen op een kerstmarkt die het doelwit worden van een gewetenloze aanslag. Een aanslag uit macht.

Dat is alles waar het om draait, macht. Als jij niet doet wat ik zeg dan… Het begint al als kinderen klein zijn. Voor jezelf opkomen door de macht te verkrijgen en willen hebben over een ander. Jij moet doen wat ik zeg anders ben je mijn vriendje niet meer. Met een beetje mazzel staat je wiegje dan in een omgeving waar normen, waarden en vooral liefde worden meegegeven waardoor deze macht wordt gerelativeerd.

Ik zie niet alleen deze aanslag maar ook de meest onwerkelijke beelden uit Aleppo. Beelden die ik bekijk vanaf een bank in een warme woonkamer terwijl ik mijn boodschappen online aan het bestellen ben. Het zijn alleen maar beelden en ik kan ze zo weg klikken als ik dat wil. Als ik het niet zie, dan is het er niet. De tegenstelling van macht is machteloosheid en onmacht. Maar ik blijf kijken en lezen. Voel me een ramptoerist in deze setting.

Een vader met zijn kind naast zich op de grond onder een dikke laag stof. Dood. Zo niet te bevatten en zo in een wereld die ik niet ken. Alsof ze even later het stof van zich afschudden en lachend weer op staan. Terwijl ik weet dat het niet zo is, hoop ik het in een bepaalde naïviteit toch. Dat het leven je zo ontnomen kan worden en je onmachtig bent tegen deze macht. En alhoewel deze minderheden nu een meerderheid lijken te zijn door het meest gruwelijke uit te voeren wat er is, is het de kunst om toch het vertrouwen te houden in het goede. Te zien dat het goede in een meerderheid zit en vooral in het kleine dat uiteindelijke hopelijk het grote gaat uitmaken.

Zo stond ik dezelfde dag bij de slager en kwam ik erachter bij het afrekenen dat ik mijn portemonnee wel mee had maar mijn pinpas nog thuis lag. Maar dat was geen enkel probleem hoor. We schrijven het op en dan betaal je later. Een klein gebaar waar ik me dusdanig over verbaasde dat ik niet wist wat te zeggen. Het gevoel dat niet heel de wereld fucked up is en waar vertrouwen in de ander er is in een gelijkwaardigheid. Ondanks de kou en wind tegen, fiets ik vol warmte en haast met vleugels terug naar huis.

Maar ook dat dochterlief heitjes voor karweitjes doet in de wijk en geld krijgt toegestoken door mensen die dit kunnen waarderen. Dat ze met dat verdiende geld nieuwe potloden wil gaan kopen om nieuwe tekeningen te maken van de dieren van vriendjes en vriendinnetjes. Ze vindt het zo leuk om te maken maar nog zoveel leuker om te geven. Bij de winkel komt ze bij de kassa erachter dat ze net te weinig geld heeft voor alle potloden. De eigenaar geeft haar alle potloden en zegt dat het goed is zo. Met een dikke knipoog en dat ze het maar tegen niemand moet zeggen. Hij zal een kasverschil hebben en deze vermoedelijk zelf aanvullen. Het was niet veel maar toch. Het kleine maakte het enorme grote verschil. Dat we hier allebei zo ontzettend blij van kunnen worden. De potloden een andere lading hebben en er met nog meer liefde mee wordt getekend.

Macht wordt even aan de kant geschoven en liefde voor dat wat je doet en er is, naar voren. Een liefde voor het leven zelf met een hart dat niet alleen het fysieke lichaam in leven houdt. Maar ook de ziel en geest betekenis geeft. Hoe anders is je leven als je dit gevoel niet kent. Geen liefde voor jezelf, je medemens en de wereld. Alleen een geïndoctrineerd leven hebt waarin het hiernamaals beter is dan het hier en nu. Deze minderheid is kansloos maar ik heb geloof en hoop in de kracht van de liefde voor de meerderheid. Mijn leven is compleet als ik dit kan meegeven aan mijn drie kinderen. Verbeter de wereld, begin bij jezelf ?

Laten we vooral deze zinloze (oorlog)slachtoffers niet vergeten. Anders sterven ze voor een tweede keer. Amen.

Het is grijs, grauw en miezerig buiten. Zowel de kachel als de lichten staan binnen aan. Het zijn de donkere dagen voor kerst.

De kerst die voor mijn gevoel zomaar voor mijn neus staat. Net als die vorige man met die witte baard. Die was er ook ineens. Zo vanuit de zomer kwam plots die stoomboot met clowns en Pieten (of worden het nu misschien wel Damians of Jaydens gezien de discriminatiediscussie en iedereen die geen Piet heet zich nu gediscrimineerd kan gaan voelen) aan. En voordat ik het wist hoorde ik Mariah Carey alweer brullen op de radio dat Santa Claus is coming to town en was de kerstboom reeds gekocht door manlief. Natuurlijk waren de lichtjes stuk en moesten er nieuwe worden gehaald. En ja hoor het stekkertje voor de verlichting buiten was ook zoek. De bouwmarkten werden op één dag weer volop gesponsord. De spulletjes worden van zolder gehaald en ik verbaas me weer wat er allemaal in de dozen zit. En zo wordt het opgeruimde huis gevuld met lichtjes en balletjes in de boom, kersttakken met lichtballetjes op de biohaard, een Charles Dickens stolpje inclusief Mitsubishi Outlander met kerstboom op het dak en glitterhertjes met sneeuwvlokjes op de ramen. En last but not least mijn favoriete Rudolph in de tuin en de lichtjesregen op het dak. Uiteindelijk als een kind zo blij.

Ondertussen hebben de speelgoedboekjes plaatsgemaakt voor culinaire supermarkt magazines. Plaatjes van taarten waarbij het water je in de mond loopt. Terwijl je bij voorbaat weet dat jouw taart er never nooit zo zal worden en de puinhoop in je keuken niet meer te overzien is. Anyway, het belooft weer één groot gezellig eetfestijn te worden. De stress van pakjesavond gaat zich verplaatsen naar gangendiners. Het kabeljauwhaasje met beurre blanc als hoofdgerecht. Wat is er ineens mis met vis met boter? De geprakte kruimige aardappelen worden nu Hasselback aardappelen 2.0 voorzien van inkepingen met laurierblaadjes. Gelukkig is er voor de niet-ineens-al-dat-wild-etende-mens een risotto-noten-pasteitje-met-paddenstoelen. Borrelhapjes à la blauwaderkaaswafeltjes en spelttoastjes met truffelcarpaccio worden bereid en ingrediënten voor de toetjes zorgvuldig uitgezocht. Althans, dat heette ooit eens een toetje maar nu zijn het showstoppers; desserts om mee uit te pakken. En niet te vergeten de drank. Veel drank. Met en zonder bubbels. Maar met percentages om de bovenkamer lichtelijk uit te schakelen. Alles voor die most wonderful time of the year in twee dagen.

Vroeger, toen alles nog anders was, waren de winkels nog dicht. Althans op eerste kerstdag was de boel dicht en iedereen was gezellig of als moetje met familie bij elkaar. Op tweede kerstdag was het samen zijn alweer iets teveel van het goede en werden massaal de woonboulevards bezocht. Of was er de behoefte uit te waaien aan het strand na zo lang binnen te hebben gezeten met de naasten binnen de beperking van vierkante meters. Nu zijn de supermarkten alle dagen open en kunnen we gelukkig genoeg vergeten om weer genoeg te halen. Hup, en daar gaan we weer. Lijstje mee voor de saffraan, truffel en de five spices van Johnnie de Boer. De tafel wordt onberispelijk gedekt met kittige servetjes, menukaartjes, kaarsjes, kekke amuselepels en nog meer bestek waar je geen end mee aan weet. En dan niet te vergeten de feestelijke kledij, opgestoken haartjes en glitter make up. We gaan toch weer helemaal los 2.016. Aldus de Allerhande, Libelle, Wendy, Linda. en de Margriet.

Je zou het ondertussen misschien niet zeggen maar ik vind het best gezellig die dagen. Ik vind het alleen een beetje té veel van alles. En alles waar té voor staat, is niet goed. Dat geldt vooral voor al dat eten. Wat er nu massaal té veel naar binnen gaat, blijft er als té veel kilo’s aanzitten, zit weer straks té strak in die broek en over twee weken is het op een houtje bijten met té weinig. En het is té druk met kerstdiner op school en thema-afsluiting waar nog koekjes gebakken moeten worden voor de Bakkerij Koek en Ei. Dochter van groep 8 is marketing directeur van het bedrijf Winter Wonder Shop met een groep klasgenootjes waar ze spullen verkopen voor Serious Request. Ze gaat helemaal los en ons huis is zowel werkplaats als kantoor in één met personeel en al. Misschien was ik daarom iets té enthousiast toen ik op het schoolplein héél blij was dat ik alleen voor sinaasappelsap hoefde te zorgen voor het duo in groep 5. Mijn déjà vu van jaren geleden was een pan met nasi die ik weer vol terugkreeg. Niet gek naast concurrentie van pannenkoeken en pizzaatjes, maar toch.

Maar oh oh, wat is het toch weer gezellig die verlichting overal. De lichtpuntjes van het drukke leven in het grijs of in het donker. Het wordt even tijd voor rust en een time-out van de dagelijkse routine. Ik kan inmiddels de bloemkool met gehaktballen en spinazie met vissticks op de sportdagen van de rakkers even niet meer zien.  En het bordje taxi kan voorlopig ook even van de auto de kast in. De laatste voetbalwedstrijd op zaterdagmorgen is voor dit jaar geweest en van de trainingen is er deze weken ook vrij. Daarom verheug ik me toch op het gourmetavondje, de garnalencocktail, Mees Kees in de bioscoop en een babi pangang met gebakken banaan erna. Oh ja, de met of zonder bubbels mogen daarbij natuurlijk niet ontbreken. En wat is het dan fijn om twee weken niet té vroeg op te staan, een pyjamadag té hebben, uit té slapen, té luieren, té lezen, té pimpelen, té badderen en té veel Home Alone’s te kijken. Want héél soms is waar té voor staat helemáál niet slecht voor je!

Ze is te laat. Maar ik vind het niet erg. Sterker nog, ik vind het wel fijn vanuit mijn eigen haast. In de lobby is er nog even tijd voor een kopje thee en een gesprek.

Zo mooi dat zo’n gesprek, ondanks dat iemand die je eigenlijk nooit ziet en enkel ‘spreekt’ via berichtjes, zo vanzelfsprekend kan zijn. Alsof je elkaar juist elke week ziet of spreekt en je verder gaat waar je gebleven was. We zouden haast vergeten waar we voor komen maar midden in ons gesprek wordt omgeroepen dat ze inmiddels gearriveerd is. Een laatste slok thee en toiletbezoek voordat we naar binnen gaan.

De zaal blijkt een zaaltje en de setting is daarmee fijn klein. Ondanks dat ze nagenoeg ons bouwjaar heeft, is het overige publiek redelijk richting niveau postduif. Een grote Chesterfield achtige stoel staat op het podium en ze wordt aangekondigd door iemand van het theater. Daar is ze dan. Griet op de Beeck uit België die zich gelijk verontschuldigd dat ze te laat is. Dat ze ingeparkeerd stond en haar auto dus niet weg kreeg. De manier waarop ze het vertelt, maakt eerder dat er een gevoel van sympathie ontstaat voor het te laat komen dan een irritatie. Dat is gelijk het verschil tussen haar en mij.

Volledig op haar gemak begint ze met vertellen. Over haar leven, keuzes die gemaakt zijn en paden die ze heeft genomen. Ze leest stukken voor uit haar boeken en kondigt van te voren aan hoe lang het stukje gaat duren. Een haast lieve cynisme. Ze leest niet alleen maar draagt letterlijk de tekst voor. Een tekst die haar zo eigen is zodat je gelijk gegrepen wordt en in het verhaal zit. Haar zachte uitspraak met vrolijke noot erin en dat prachtige Belgische accent, maken dat ik uren lang naar haar kan luisteren. Goedele Liekens, Evi Hanssen en ook mijn digitale hardloopcoach Evy Gruyaert hebben tevens zo’n plezant Belgisch stemgeluid om naar te luisteren. Maar ook hun voorkomen, net als die van Griet, met die prachtige bruine ogen en charismatische lach, maken het fijne mensen om naar te kijken. Ze kunnen je volgens mij verrot schelden en je zou haast al lachend, dank je wel terug zeggen. Kom hier dat ik u kus.

Het is bijzonder hoe Griet een situatie kan voorleggen die je allemaal kent en dat zij met zo’n totaal andere visie er naar kan kijken. Het vermogen om uit je cirkel te denken en daarmee naar mijn mening te kunnen omdenken. Hoe je uiteindelijk er anders mee omgaat en het dus anders met je doet. We moeten om haar lachen maar stoten elkaar aan als we weer een mooi moment van pure herkenning hebben. Ze kan zo treffen en raken waardoor je anders naar jezelf en je situatie gaat kijken. Vooral het benadrukken van keuzes maken en niet alleen maar klakkeloos aannemen. Het is zo aannemelijk, zo geloofwaardig omdat ze vertelt vanuit dicht bij haarzelf met vooral ook een dosis zelfspot en humor.

Dat is ook een van de redenen dat wij hier samen zitten en ons verbindt. De uitzending van Zomergasten waar ze bijna 4 uur lang aan het woord is, heeft ons beiden zo geraakt maar vooral geïnspireerd net als uiteraard haar boeken. Praten en vertellen in zoveel rust zonder oordelen en zonder het veroordelen van mensen. Geen hardheid en woede. Kijken naar mogelijkheden in plaats van denken vanuit moeilijkheden. Ik roep het, zij past het toe en leeft er naar. Een keuze maken op welke leeftijd dan ook. Om te kiezen wat jij wil en wat bij jou past. Kwetsbaar te zijn maar vooral zonder schaamte. Dat is minstens een doodzonde. Er zijn vele hemels boven de zevende.

Na afloop is er de mogelijkheid om een boek van haar te laten signeren. Is het toeval of kiezen we allebei hetzelfde boek dat we voor een deel gelezen hebben maar terug brachten naar die bieb uit tijdsgebrek? Vast niet want toeval bestaat niet en keuzes maken wel. Met alle rust en vrolijkheid signeert ze ieder boek met voor ieder een persoonlijke noot. ‘Vertrouw, dat is zoveel’. Dat wat ik kwijt was, kreeg ik weer terug in een moment. Dankbaar en vol inspiratie nemen we afscheid van elkaar met het voornemen om onze paden elkaar vaker te laten raken. Wetende dat we zelf de keuze kunnen maken in kwetsbaar maar zonder schaamte.

Gij nu. Dank u.

Op tijd stap ik op mijn fiets om de trein niet te missen zoals in het verleden zich dit wel vaker voordeed. Pittig check ik in op het station met mijn pasje en pak vast de Metro.

Om zeker te zijn van een plek, neem ik het eerste de beste klapstoeltje zodra ik instap. Blij dat ik op tijd ben, neem ik de laatste nieuwtjes in papiervorm door terwijl de trein van station naar station zoeft en mijn medepassagiers in hun smartphone zitten. Het voelt een beetje alsof ik op schoolreisje ben. Het poldermeisje op weg naar de grote stad. Had haast de titel van een boek kunnen zijn.

We hebben afgesproken op het Centraal Station bij de piano maar helaas is er niemand die speelt als ik aankom. De klanken in de akoestiek van het gebouw zijn werkelijk prachtig als er iemand speelt. Al gauw zie ik hem staan met een grote grijns. This is our day. Na een dikke knuffel lopen we samen naar buiten. De geboren Amsterdammer die ieder plekje hier kent terwijl ik niet verder kom dan de weg naar de Bijenkorf. Bijna 44 jaar maar nog steeds voelt het bijzonder om aan de hand van mijn vader te worden genomen de grote stad in met al z’n bijzondere verhalen en geschiedenis. We lopen richting Oudezijds Voorburgwal, het werkgebied van Majoor Bosshardt waar haar beeld op het bankje meteen de aandacht trekt. En alhoewel ik nog maar net mijn polderoogjes open heb, staan de Rubensvrouwen op de Wallen evengoed op dit uur al te wachten op een toerist met hoge nood en worden de coffeeshops van The Bulldog bevoorraad. Vermoedelijk met niet alleen maar een fijne filterkoffie.

Even later belanden we op het bekende Leidseplein dat letterlijk over hoop ligt. De sfeer is dan ook gelijk totaal anders hier en ook de drukte is flink toegenomen. Ondanks het zonnetje is de Oostenwind guur en een warm kopje koffie zou zeker geen straf zijn. Starbucks blijkt ons juiste adres. Letterlijk en figuurlijk een wereldtent. Ondanks dat het er druk is, vinden we een plekje en sta ik even later in de rij en kijk naar de hardwerkende Aziatische meisjes achter de toonbank bestellingen opnemend van de studenten, toeristen, werklui en huismoeder in verschillende talen. Terwijl ik boven het geroezemoes uit Coldplay hoor met Those Christmas Lights, bestel ik een Speculaas Latte en een Espresso met twee Zweedse kaneelbroodjes. Zo’n moment dat alles even volledig perfect kan zijn in alles dat bij elkaar komt en klopt. Can I freeze this moment?!

Maar de tijd brengt ons al gauw weer naar buiten om de weg te volgen richting Haarlemmerstraat. Weet ik amper op welke gracht ik me begeef, weet mijn pa precies wat er om de hoek gaat komen en te vertellen waar hij bijna gewoond heeft of wie van de familie ergens geboren is. Alhoewel voor mij de grachten veel op elkaar lijken, is dat zeker niet zo. Er zijn rustigere en meer luxere grachten met prachtige werklocaties waar het geld duidelijk verdiend wordt. De makelaar op een hoek bevestigt met hoge verkoopprijzen de waardes van deze grachtenpanden. Veel euri voor weinig oppervlakte. Maar ja, de locatie hé. Zien en gezien worden, al is het je adres, is voor velen onder ons erg belangrijk.

Duidelijk is het dat als je een luxer en vooral hipper gedeelte uit bent en de panden kleiner worden, deze minder onderhouden en soms wat smoezelig of juist meer creatief en kunstzinnig aandoen. Het is blijkbaar het geld dat bepaalt of een wijk hip en trendy wordt of niet. Als er een hipster met een beetje poen over de brug is, volgen er meerderen in de wet van de aantrekkingskracht en aanzien. Mijn aantrekkingskracht gaat echter uit naar de Haarlemmerbuurt waar het monopolyspel van de Kalverstraat en de grote winkels niet wordt gespeeld. De kleine ondernemer met al z’n passie, creativiteit en vindingrijkheid met wellicht de winkel in zijn of haar idealiteit van inkomsten. Ik kan niet anders dan me altijd afvragen hoe sommigen het hoofd boven water houden met huurprijzen en een omzet die gedraaid moet worden. Hoeveel kilo thee moet je verkopen om aan het eind van de maand zelf überhaupt nog te kunnen zetten?

Ik scoor echte Spaanse ham in de winkel op de hoek waar ze amper Nederlands spreken. De Spaanse tongen en messen worden daar flink geslepen als ambachtelijke kunst. Hammen van meer dan 400 euro zijn hier geen uitzondering in geld maar wel in smaak. Maar ook voor een take-away-sandwich draaien zij hun hand niet om. De internationale sfeer trekt zich voort in de setting van deze dag als ik bij het Finse winkeltje nog wat Finse crackers en chocolade voor oma insla.

Incognito als zichzelf komen we Sophie Hilbrand buiten tegen waarbij ik bijna gedag tegen haar wil zeggen. Maar dat ik haar gisteravond zag bij een indrukwekkende documentaire op tv, wil nog niet zeggen dat ze mij ook kent. Gelukkig hield ik mijn mond en vervolgde zij ongestoord haar weg. De wederom straffe Oostenwind doet ons even later Het Warenhuis in waaien voor een lunch als pitstop. We bestellen een pilsje van de tap en een borrel platter om ons inwendige mens zeer tevreden te stellen. Het gezelschap om ons heen varieert van moeders met kleintjes en collega’s gehuld in rok met te goedkope panty inclusief hak voor de zakenlunch betaald door de baas met hoogwaterbroek en lelijke puntschoenen. We proosten en smullen tot warme wangen aan toe kletsend over het leven van toen, nu en later.

Toch is het die tijd die ons wederom op de hielen zit en van het warme plekje binnen naar het kille buiten jaagt. Zowel het Portugese als het Spaanse winkeltje worden nog aangedaan en uiteraard niet zonder lekkernijen te kopen weer verlaten. De passie en liefde voor het land zijn terug te vinden in de smaak waar geen enkele grote keten het van zal kunnen winnen. Het kneuterige en de haast ons-kent-ons-sfeer maakt vanaf de Haarlemmersluis richting Nieuwendijk even later helaas plaats voor een hele andere sfeer. De geur vertelt al gauw op welk terrein je komt en dat is die van toeristische coffeeshops. Daar waar alleen dat te halen valt wat je nergens anders zo makkelijk kunt verkrijgen. En dan heb ik het niet over een pakje bijzondere sigaretten.

De City-tour eindigt weer waar deze begon. Stapt mijn vader op de tram naar zijn huis in een ander deel van de stad, stap ik weer op de trein naar mijn huis in de suburbanisatie van deze stad. Het meisje dat aan de hand werd genomen door de grote stad, vormt zich bij het naderen van de eindbestemming weer tot de vrouw die naar huis fietst voordat de kinderen thuiskomen en manlief van zijn werk. Alle werelden voegen zich hier weer samen tot die ene. Het centrum en de basis van mijn wereld met zo het beste van twee werelden. Want wat ga ik steeds meer van deze stad houden. De stad die zoveel meer is dan poep op de stoep en haat in de straat.

‘I don’t want your freedom
I don’t want to play around
I don’t want nobody baby
Part time love just brings me down’

Ik zit in de auto als ik dit nummer van Wham op de radio hoor. De aankondiging van de aftrap voor de top 1000 van de nummers der allertijden. Automatisch denk ik terug aan mijn tijd met dit nummer. ‘Make It Big’ van Wham was mijn eerste LP die ik kocht van gespaard zakgeld. Met de klinkende guldens in de portemonnee op de fiets naar de platenzaak om vol trots de glimmende en vooral zwarte LP de maanden erna volledig grijs te draaien.

Niet alleen de gedachten aan lang geleden maar ook het jaartal wanneer deze LP uitkwam, maken me haast duizelig. In 1984 is deze LP uitgekomen en ik had dus de ontvankelijke, onschuldige leeftijd van 11 jaar. Net zo oud als mijn oudste dochter nu dus. De dochter van nu die het nummer niet kent en ook niet weet wat een LP is. Laat staan dat je ervoor fietst naar een platenzaak. Voor haar is de hele muziekwereld letterlijk binnen handbereik op iPod/Pad/Phone. U roept, wij loaden it down en het is er gelijk. Geen verlangen naar en wachten op, niet dromen over en meegesleept worden naar.

Want dat is wat muziek met je doet. Het brengt je in een paar seconden tijd in de emotie van de herinnering. Sommige nummers kunnen met de eerste noten al zo gelijk raken terwijl bij anderen juist de teksten zo treffend kunnen zijn. Ik denk dat ik niet eens een top 10 van mijn favorieten zou kunnen maken al zijn er altijd een paar heel speciaal. Dat One More Night van Phil Collins al 30 jaar zo ‘ons nummer’ is. Fields Of Gold van Sting hét nummer van ons trouwen is, Trip Through Your Wires van U2 gelijk staat aan met de motor door Amerika maar ook met mijn gele Sony Walkman (met cassettebandje!) op de fiets naar school. En dat ik gelijk mijn tranen voel bij Heaven van Bryan Adams. De treffende tekst Baby you’re all that I want, when you’re lyin’ here in my arms staat zelfs op het geboortekaartje van oudste dochter. En Every Breath you take van The Police wil ik als er een eind aan mij komt en het afscheid daar is. I’ll be watching you…

Dat vind ik het mooist aan de periode van de top 1000 der allertijden die je weken lang de hele dag op de radio hoort. “Oh ja, dat nummer!’ en “oh ja, weet je nog?” Je schiet soms letterlijk van een lach in een traan en terug in de tijd. Muziek gaat in vele opzichten met z’n tijd mee. Er verandert veel in stijl en tekst maar toch zijn het de emoties die blijven. Disco, rap, hip-hop, klassiek, trance en dance. Voor ieder wat wils met ieder zijn eigen stijl. En zo zullen ook onze kinderen weer herinneringen krijgen aan Justin Bibbers, Ariana Grande en Katy Perry terwijl ze de legendarische Michael Jackson niet eens hebben gekend. Ik ben ook niet in de tijd van The Beatles geboren maar heb nog altijd het gevoel dat ik iets gemist heb.

Komende weken voor mij in ieder geval volop genieten van alles wat voorbij komt met weer ouderwets de radio aan. Knallen met het volume op 10, meebrullen in mijn eentje of tranen laten vloeien met een troostend kopje kamillethee bij de hand. Wetende dat Last Christmas zal komen en ook wetende dat dat niet de laatste keer is, stemt gelukkig. Tenslotte is ook die videoclip (jááá een echte videoclip!) nog steeds tijdloos verrukkelijk. Gelukkig is nu ook Those Christmas Lights van Coldplay een goeie nieuwe en bij voorbaat legendarisch waar ik minstens zo naar uitkijk.

Maar eerst nog naar Waylon in Ahoy met een optreden dat in het teken zal staan van de Radio Veronica top 1000 Allertijden. Een ontzettend veelzijdige zanger gaat een selectie van de mooiste en grootste hits live uit deze lijst ten gehore brengen. Samen met vrienden een avondje weg om uiteindelijk weer een muzikale herinnering te maken. Waterproof make-up, een paar Kleenex naast de iPhone in de achterzak, een biertje en een paar brede sterke schouders. Het wordt een vast een avond uit duizenden !

Het Sinterklaasjournaal met Dieuwertje Blok. Een vertrouwde stem en gezicht net als het bekende deuntje. Gelukkig.
Dat is nog niet veranderd.

Met z’n allen zitten we op de bank in volle spanning naar het eerste Sinterklaasjournaal te kijken. Ieder met zijn eigen nieuwsgierigheid over wat er gaat komen. Het duo van bijna 8 met wat er gaat gebeuren tijdens de aankomst van de stoomboot terwijl grote zus van bijna 12 vooral wil weten welke Pieten er allemaal zijn. Papa en mama houden hun hart haast vast in afwachting van de soort Pieten waar we vandaag aan worden voorgesteld. Huispiet zien we als eerste. Volledig zwart en dus vooral volledig zichzelf. Maar niet veel later komt de Raamtikpiet in beeld. Het klinkt magischer dan het is. In mijn ogen is het eerder een trieste aanfluiting. Een volwassen man verkleed in een pietenpak met pruik. Meer is het niet. En van Wellespiet hebben ze een Roetveegpiet gemaakt.

Naast me hoor ik haast een snik als mijn kleine meisje erachter komt dat er geen Pietje Paniek meer zal zijn en ook geen Hoofdpiet. Leg dat dan maar eens uit aan een zevenjarige. Kansloos. Zelf mis ik Pietje Paniek ook gelijk. Voor mij was hij dé reden om naar het Sinterklaasjournaal te kijken. Ik raak inmiddels zelf lichtelijk in paniek. De aftrap is dus begonnen. Zwarte Pieten, Roetveeg Pieten en zelfs gekleurde Pieten. Met jonge kinderen in deze omschakeling van een traditioneel feest, heb je nog meer uit te leggen en te verklaren dan anders in hun vertwijfeling in het geloof. Gelukkig is daar grote zus die deze rol fantastisch op zich neemt. Mee kan gaan in de scheidingslijn van de wereld tussen fantasie en werkelijkheid en wat nu zo ontzéttend krom is in de ongekleurde wereld van de volwassenen, ze dit bijna recht weet te praten. Na al die jaren is het deze periode die voor haar nog steeds zo belangrijk, inspiratievol en fantasierijk is en met hart en ziel wordt beleefd.

Als ik op zaterdagmorgen beneden kom, zit er een grote en toch kleine meid met een wit gezichtje op de bank. In de avond niet kunnen slapen en in de morgen vroeg wakker. Het slaaptekort laat duidelijk zijn sporen na op haar smalle snuitje. Vandaag komt Sinterklaas om 12 uur aan in Maassluis met jawel een noodverordening. Ze is zenuwachtig en wordt gek van die kriebels in haar buik. Het is dé dag dat het pietenpak weer tevoorschijn gehaald kan worden. De zak wordt met vereende kinderkrachten van zolder gesleept en in een mum van tijd ligt de slaapkamer vol met kleurrijke pakjes en zwarte pruiken. Niet veel later heb ik 2 Pietjes en een Hoofdpietje in huis. Het pak van de Hoofdpiet is veel te klein en vooral veel te nep en zorgt voor een grote dosis irritatie en frustratie. Google wordt geraadpleegd en er wordt vriendelijk doch dringend verzocht om dit rood met zwarte pak in velours inclusief struisvogelveer op baret met enige spoed te bestellen. Het zakgeld wordt met zorg en vol overtuiging juist besteed, aldus Hoofdpiet.

Als we in de middag thuiskomen, tref ik naast een geduldige oma, twee kinderen aan en een Hoofdpietje zwart geschminkt. Ik herken haar glinsterende bruine ogen net als het glimmende ijzer op haar tanden. Maar de transformatie is evengoed enorm. Ineens weer dat kleine meisje dat gegroeid is van trots. Ze kan niet wachten om in vol ornaat mee te gaan naar het voetbalveld van haar broertje of naar de gymzaal tijdens het turnen van haar zusje. Om pepernoten uit te delen en te genieten van die blije gezichtjes. Toch merk ik haar gemixte gevoelens. De discussie afgelopen tijd op tv en vooral de afkeer van de volwassenen doen haar pijn en maken haar boos. Dat de magie tussen werkelijkheid en fantasie nog zo flinterdun is, is dat wat in de gehele discussie veel van deze personen nou juist zo ontzettend missen. Het is de magie van het feest van de kinderen en juist zij weten überhaupt niet wat discriminatie is. Net zoals dat ze niet weten wat kaatsenballen in een net zijn of dat je geslagen wordt met een roe als je stout bent.

Het traditionele feest dat inmiddels letterlijk al eeuwen oud is, heeft vele verschillende vieringen gehad als ik Wikipedia mag geloven. Door de eeuwen heen zijn er altijd vele voorstanders en tegenstanders van geweest en is Sinterklaas getransformeerd van een beschermheilige van de kinderen, via een boeman en hardhandige pedagoog, naar een folkloristische kindervriend. Net als Zwarte Piet in het verleden zoveel andere namen heeft gekend en toen meer een knecht was dan nu het geval is.

De laatste jaren is het Sinterklaasfeest dus met name een feest vóór de kinderen. Krijgen zij tegenwoordig een complimentje als ze zoet zijn geweest en zitten ze op de trap als ze stout zijn geweest maar zingen uit volle borst met hart en ziel de oude liederen mee. Zien zij Zwarte Pieten als magisch personen die ondeugende dingen doen, zich gedragen als acrobaten en streken uithalen. Zwart van het zonnetje of door het roet van de schoorsteen, het maakt hen totaal niet uit. Door het oog van de kinderen op deze leeftijd niet gezien als een slaaf of knecht die onderdrukt wordt.

Mijn meisje, ze zou het altijd een hele eer hebben gevonden om naar de Pietenschool in Spanje te mogen gaan. In plaats op ze neer kijken, kijkt ze juist zo ontzettend naar ze op. Het kan niet anders dat de ‘grote mensen’ die dit discriminatie vinden, het kind in zichzelf totaal verloren zijn of nooit hebben gekend. Zich verzetten en een traditie anders neer willen zetten uit pure eigen frustratie maar dat zelf nog niet weten. De wet van de ego is groot. Ik zou ze haast graag thuis willen uitnodigen om komende drie weken mee te beleven met de kinderen om weer te leven vanuit het pure hart in een fantasie die ondanks een werkelijkheid zo mooi en ontvankelijk is. Want het zijn juist zíj die zich zo tegen keren, die zorgen voor die harde discriminatie door te gaan protesteren tijdens een intocht en social media vol bombarderen met keiharde frustraties. Misschien is opsluiten tussen de kinderen in de schoolklassen, in plaats van tussen meer ongelikte beren in de lik, een laatste redding om het feest te laten zoals het was. Guus Kuijer heeft ooit een boek geschreven met de fantastische titel: “Grote mensen, daar kun je beter soep van koken!” Ik geloof dat hij gelijk heeft gekregen.

Juist door het feest in al zijn waarde te laten, laat je iedereen in zijn waarde. Voorlopig lijkt het mij mooi om er niet al te zwart/wit naar te kijken maar op een kleurrijke kinderlijke manier. Ben ik blij en ja zelfs trots dat ik dat vermogen heb. Maar ik ben bang dat als ik later groot ben en wellicht oma, ik zal zeggen dat vroeger de Gulden bestond en ook Zwarte Piet….

Als klein meisje was mijn ultieme droom een foute Amerikaanse Ford Stationwagen met zo’n leren bank in plaats van stoelen, notenhouten dashboard en glimmend houten stuur.

Mensen en benzine, ze gaan er met grote getalen in. Naast de auto was een huis met een witte houten porch en een rocking chair omringd door vooral veel groen en een garage voor de foute auto een vast plaatje in mijn hoofd. Het heeft 23 jaar geduurd voordat ik kennismaakte met mijn droomland. De eerste keer dat ik voet aan land zette, was gelijk een gevoel van thuiskomen. Met vrienden op de motor kennis gemaakt met de vele staten van het westen. Elke staat met eigen regels en wetten maar ook diversiteit in natuur. Van de sneeuw in de Rocky Mountains tot aan de zinderende hitte in Las Vegas. Over de Golden Gate Bridge zonder seafog en stijl naar beneden achter op de motor over Lombardstreet. Geslapen in hotels, motels, gekampeerd op natuurlijke campings maar ook bij Amerikanen thuis. Altijd en overal welkom en geholpen door de inwoners van dat grote land waarvan altijd wordt gezegd dat de mensen zo oppervlakkig zijn. De ervaringen die zo heel anders bleek te zijn. Werd ik gelijk naar het ziekenhuis gebracht na een motorongeluk en ja er was altijd hulp en belangstelling toen mijn been in een brace zat.

Maar ook rond toeren in een Ford Mustang cabrio door het oosten met entertainment tot in de perfectie in de vele pretparken. Tranen bij het inleveren van zowel de auto als bij vertrek op het vliegveld. De heimwee bleef aan en een volgende trip geboekt. Een heel ander Amerika in New Orleans, Memphis, Nashville en Atlanta. Had ik nooit eerder een connectie met Elvis Presley, sinds de tour over zijn landgoed Graceland heeft ook hij een apart plekje gekregen. Whiskey proeven bij de echte Jack Daniels waar de tijd stil lijkt te staan en een heuse honkbalwedstrijd in een stadion met een liter cola én hotdog met spontaan gekregen entreekaartjes op de beste plekken.

Om te gaan trouwen in dat land was niet meer dan een logische stap. Net zwanger stond ik voor het altaar in het Treasure Island hotel in Las Vegas waarbij het thuisfront alles kon volgen via het internet. De dag klopte aan alle kanten en dat is nog steeds terug te zien aan onze stralende gezichten op de foto’s. De grote nationale parken bezoeken we wederom net als Alcatraz. We spenderen vele miles en uren in de auto door het wisselende landschap. ’s Morgens niet weten waar je diezelfde avond zal gaan slapen is de meest ultieme vorm van vrijheid. Het voelde nooit als vakantie maar als een way of living.

En dan komt een grote ultieme wens in vervulling als we voeten aan land zet op JFK Airport in New York. De gastvrijheid en gevoel van welkom is het eerste waar we mee te maken krijgen als we ietwat verloren door de grote stad lopen. De grote stad die totaal niet te vergelijken is met de rest van het land. De georganiseerde chaos in de structuur in the city that never sleeps. Nog nooit zoveel miles gelopen zonder enige moeite en weinig slaap. Het vrijheidsbeeld van zo dichtbij en de skyline vanaf de boot zoals ik zovele malen op tv heb gezien. De grootte van Central Park ervaren vanaf de fiets en het indrukwekkende Ground Zero. De woorden van de gids daar brengen me naar het heden van de Amerikaanse verkiezingen. “Be prepared for the worst and hope for the best.” Heb ik me nooit zo met de politiek van het land ingelaten, toch heb ik me er de laatste maanden behoorlijk druk om gemaakt. Hillary Clinton versus Donald Trump. Zoveel miljoenen mensen en deze twee komen naar voren om de, in mijn ogen, charismatisch sympathieke en intelligente Barack Obama te vervangen. Dat laatste kan natuurlijk nooit. Een over gepensioneerde vrouw die op ietwat teveel leugens is betrapt. Of die grote vastgoedmagnaat die eng is in wat hij heeft gezegd, nog steeds uitkraamt en zal blijven doen maar vooral ook eng is om naar te kijken. Eng in teveel opzichten en alles behalve geschikt voor deze wereld baan. De grote agressieve harde zakenman en zijn geplastificeerde vrouw zouden in hun eigen wereldje in Trump Tower moeten blijven in plaats van in het Witte Huis gaan wonen. Ik zie bij hen geen spelende labrador voor me of een kalkoen die respijt krijgt voor Thanksgiving. Nee eerder een soort Yab Yum met andere sigaar rokende monsters met gebleekte tanden, overklappend haar en geplastificeerde vrouwtjes aan hun zij.

In een boze bui tijdens een optreden van hem op de televisie riep ik dat ik de komende vier jaar het land niet binnen zal gaan als hij aan de macht komt. Alhoewel ik er weinig van zal merken als ik in het land zal zijn maar de emoties vierden op dat moment hoogtij. Hou ik me over het algemeen behoorlijk aan mijn eigen uitspraken en standpunten maar als Winston Gerstanowitch of Gaston Starreveld aan de deur staat met een leuke straatprijs, ben ik toch echt weer heel gauw vertrokken naar mijn geliefde Verenigde Staten. Want als je eenmaal heimwee hebt, kom je er niet meer vanaf…