Geslaagd. Cum Laude, met de hakken over de slot, met vlag en wimpel, met bloed, zweet en tranen. Het kan allemaal. Net als vet zakken, een herkansing, of nét met 1 tiende het niet te hebben gehaald.
Ik zie bij veel huizen de vlaggen uit met een uitgeleefde rugzak. Zo’n rugzak waar je dag in dag uit mee sleepte, die weer en wind, veel te veel boeken en een uitpuilende agenda moest trotseren. En dan, van de ene op de andere dag, totaal overbodig geworden. Afgedankt opgeknoopt aan de hoogste stok.
Het is inmiddels 25 jaar geleden maar sommige dagen herinner je je als een film op je netvlies. De spanning en zenuwen in afwachting van dat ene telefoontje wat je kon maken of breken. Ik voel het nog als ik eraan denk. Zie me zelf zitten in de hoek van de woonkamer in de draaiende Artifort stoel naast de rode telefoon met een snoer.
Nix kijken op internet. Nix met je mobiel op de wc bereikbaar zijn. Nee, in de hoek van de kamer stond de telefoon. Het geluid van het overgaan, voelt tijdens zo’n snijdende spanning alsof het maandelijkse alarm afgaat. Zat ik met mijn achternaam redelijk vooraan in het alfabet, toch was het opvallend dat ik al gelijk om 14.00 uur werd gebeld.
Ik neem op en ben zelfs verbaasd dat het mijn mentor is ondanks het zo verwachtte telefoontje. Maar ik ben niet de enige die verbaasd is. Ook mijn mentor is verbaasd. Zelfs dusdanig verbaasd dat hij mij als eerste ging bellen. Ik was namelijk geslaagd! En die zag dus niemand aankomen. Vanaf dat moment wist ik dat er geen 7 maar 8 wereldwonderen waren. Zijn stem, zijn verbazing, mijn lach en mijn verbazing. Nooit zal ik dat telefoontje meer vergeten. Net als dat opgelucht gelukzalige gevoel.
En toch had ik best wel mijn best gedaan om te slagen. Ik wilde er tenslotte vanaf. Het lag niet eens aan mijn kunde maar vooral aan mijn motivatie. School vond ik gewoon niet leuk. Op de biologie- en scheikundelessen na dan. Daar gebeurde tenminste wat. Actie wilde ik. Koeienogen ontleden bij biologie en per ongeluk benzine verwarmen in een reageerbuisje dat dan ontplofte bij scheikunde. Zóóó veel leuker dan ‘aus bei mit nach von seti zu’ bij de leraar Duits met zijn geel gekleurde nicotine vinger en dito baardje.
Tijdens mijn examen keek ik dromerig naar buiten. Met de oranje zonneschermen uit terwijl buiten mannen op grasmaaiers in de rondte reden om het gras een kopje kleiner te maken. De geur van het gemaaide gras kwam met een briesje door het openstaande raam binnen. Wat was ik jaloers. Jaloers op de vrijheid om niet in dat lokaal te hoeven zitten tussen ijverige overige pubers maar om in alle vrijheid op een grasmaaier buiten in de rondte te crossen.
Geslaagd zijn was dan ook het ultieme gevoel van vrijheid. Net als een jaar later het halen van mijn rijbewijs. The best things in life are for free. Freedom. Ik vond het erg belangrijk. Moeten was (en ja is nog steeds) een zeer lastig te handelen onderdeel in mijn leven. En juist dat moeten, lijkt anno 2017 alleen nog maar meer geworden. Moeten presteren, moeten hoger opkomen als een doel van ultiem geluk in het leven.
Als ik zie wat er op de basisschool al moet om maar tot een gemiddelde te komen. Terwijl je alleen een gemiddelde kan hebben doordat je onder de lijn hebt en boven de lijn. Hoge prestaties worden alom geprezen. Ook al zijn de prestaties met haast 2 vingers in de neus verkregen. Lagere scores waar keihard voor wordt gewerkt, blijven een ondergeschoven kindje.
Vanaf groep 2 wordt er tegenwoordig al getoetst. Jonge kinderen die al vroeg in hun leven de stress kennen van toetsen, moeten, nog meer je best doen en afgerekend worden op het niet gemiddeld presteren. Er wordt wat afgetoetst en voorbereid op het leven na die basisschool. Naar die volgende school waar nog meer en meer wordt verwacht. Plus de sociale druk van buitenaf die nog zoveel hoger is dan 25 jaar geleden. Naast het moeten van buitenaf is het moeten van binnenuit hoger dan ooit. Ik geef de jongeren van nu het te doen en niet voor niets zijn jongeren eerder depressief of hebben zelfs te maken met een burn-out. En het zijn juist niet de zwakkeren die hier mee te maken hebben.
En dan is mijn meisje twaalf en gaat in september naar die volgende school. Na een ochtend proefdraaien en kennismaken, kan ze al helemaal niet meer wachten. Haar altijd grote nieuwsgierigheid lijkt alleen nog meer aangewakkerd. Maar eerst is het afronden van de basisschool aan de beurt. Een knallend eindfeest is al achter de rug maar over twee weken nog een afsluitende moviecall door de klas en het allerlaatste uitzwaaien door de school. Ik voorzie dus een aantal Kleenex momenten voor me en heb reeds een nieuwe waterproof mascara aangeschaft. Ik ga op zulke momenten niet voor Panda staan. Tenslotte gaan 12-jarigen zich nu ietwat eerder schamen voor hun moeder. Dus vooral niet te opvallend en geluidloos deze archiefmomenten enkel digitaal vastleggen en uithuilen in eigen bed in het donker voor het slapen gaan.
Als laatste heeft ze haar eigen rapport geschreven over de afgelopen jaren. Het is min of meer een reflexieverslag van haar goede, zwakke, sterke en nog te verbeteren punten. Ik ben ontzettend onder de indruk, vooral ontroerd en geraakt door haar woorden. Haar groei beschreven met hobbels, bergen en ook beren op de weg. Haar enorme eerlijke zelfinzicht is onwaarschijnlijk voor haar leeftijd. De laatste woorden van haar juf onderaan bezorgen me al mijn eerste Kleenex moment. Onder het mom van ‘er zit wat in mijn ogen’ wrijf ik gauw wat waterlanders weg. Duuhh ik zit enkel een rapport te lezen. Kom op zeg!
Ik kan alleen maar zeggen dat ik het zo een ontzettend geslaagd kind vind. Als dochter, als meisje, als mens. Dat wat ze ook doet en zal gaan doen ik trots ben dat ik naast haar mag staan in haar leven als moeder. Niet voor haar, niet achter haar maar naast haar om mee te lopen in haar leven en te aanschouwen. Hoe geslaagd is het leven als je zo over je zelf kunt denken in je eigen vrijheid? Hier kan geen diploma tegenop. Een diploma zal die kers op haar taart zijn om zo verder te kunnen komen in dat wie zij verder wil zijn en nog mag worden.
Met zo’n persoonlijkheid als dochter had mijn leven niet geslaagder kunnen zijn…..
